fbpx

Rydym yn dathlu Mis Hanes Pobl Dduon ym mis Hydref. Ymunwch â ni i edrych yn ôl ar gyflawniadau pobl groenliw ac i anrhydeddu eu cyfraniadau i hanes Abertawe.

Archwiliwch hanes cyfoethog y cymunedau amrywiol Abertawe yn yr Archifau Gorlwwein Morgannwg

Roedd Gebuza Nungu (22/07/1870-1949) yn byw ym mhentref Pennard, Abertawe yn y 1930au tan ei farwolaeth ym 1949. Adeiladodd fyngalo o’r enw The Kraal yn ‘East Cliff’ lle bu’n byw gyda’i wraig Mary Nungu. Darllen mwy… 

Mae ardal Gorllewin Morgannwg wedi bod yn gartref i amrywiaeth o gymunedau dros amser. Ceir cryn dystiolaeth o rai ohonynt yn y cofnod hanesyddol, ond dim ond trwy gyfeiriadau byr y gwyddwn am eraill. Darllen mwy…

 

Nguyễn Trinh Thi yn Oriel Gelf Glynn Vivian (Artes Mundi 10)

Dydd Gwener 20 Hydref 2023 – Dydd Sul 25 Chwefror 2024
10:00 am – 4:30 pm

Fe’i ganwyd yn Fietnam ac mae’n parhau i fyw a gweithio yno. Mae Nguyễn Trinh Thi yn wneuthurwr ffilmiau ac artist o Hanoi. Gan groesi ffiniau rhwng celf ffilm a fideo, gosodweithiau a pherfformio, mae ei gwaith ar hyn o bryd yn canolbwyntio ar bŵer sain a gwrando, a’r cysylltiadau lluosog rhwng delwedd, sain a gofod. Mae ei gwaith yn archwilio hanes, cof, cynrychiolaeth, ecoleg a’r anhysbys.

Yn Oriel Gelf Glynn Vivian yn Abertawe, bydd Trinh Thi yn ail-gyflwyno’r ffilm And They Die a Natural Death (2022), a gafodd glod gan feirniaid, a ddangoswyd yn wreiddiol fel rhan o Documenta 15 yn 2022. Yma, mae wedi cael ei had-drefnu ar gyfer lleoliad oriel. Wrth wneud y gwaith, cafodd Trin Thi ei ysbrydoli gan y nofel hunangofiannol Tale Told in the Year 2000 (2000) gan Bùi Ngọc Tấn, sydd ar hyn o bryd wedi’i sensora yn Fietnam. Gan adlewyrchu golygfa o’r llyfr, mae’r gwaith yn cynnwys system gwynt a wi-fi sydd wedi’i gosod yn ardal Vinh Quang-Tam Da yn Fietnam sy’n sbarduno’r gwaith o osod ffaniau cerfluniol, effeithiau clyweledol, sain, planhigion tsili a’r chwarae hiraethus ar ffliwt sáo ôi, offeryn cerddorol brodorol sy’n cael ei ddefnyddio gan grwpiau yn ardaloedd mynyddig gogledd y wlad. Mewn amser real, mae coedwig ymdrochol llawn cysodion ar waliau’r oriel o’ch cwmpas yn cysylltu’r gofod yn Abertawe â choetir Fietnam. Ochr yn ochr â’r gosodwaith yng Nglyn Vivian.

Nguyễn Trinh Thi, And They Die a Natural Death, 2022

Aurora Trinity Collective, Ncheta

Dydd Gwener 20 Hydref 2023 – Dydd Sul 21 Ionawr 2024
10:00 am – 4:30 pm

Mae Ncheta yn archwilio themâu cofio, iaith a phwysigrwydd personol a diwylliannol tecstilau. Mae’r gwaith yn un o ganlyniadau prosiect dwy flynedd ar y cyd ag Artes Mundi, Aurora Trinity Collective a’r Trinity Centre ac fe’i cyd-gynhyrchir gan Ogechi Dimeke a Helen Clifford.

Mae Aurora Trinity Collective  yn cynnal sesiynau creadigol wythnosol yng Nghaerdydd sy’n lle diogel a gynhelir i fenywod, gan gynnwys menywod traws, pobl anneuaidd a phobl ryngryw. Ochr yn ochr â hyn, mae ganddynt arfer cydweithredol y maent yn creu eu gwaith eu hunain drwyddo. Mae llawer o artistiaid yn y grŵp wedi bod yn ffoaduriaid ac yn geiswyr lloches yng Nghymru, ac o ganlyniad mae eu gwaith yn adlewyrchu ymgysylltiad cyfoethog a gweithredol â chreadigrwydd diwylliannol. Mae gwaith y grŵp yn aml yn ystyried naratifau, traddodiadau a gwybodaeth bersonol.

Mae Ncheta yn ymgorffori tecstilau, ffotograffiaeth a sain amlsianel, mae ei natur amlsynhwyraidd yn adlewyrchu’r ffordd y mae aelodau’r grŵp yn gweithio gyda’i gilydd; er nad yw pawb yn rhannu’r un iaith, maent yn creu lleoedd ar gyfer ei gilydd, gan ddod o hyd i rythmau gwneud gyda’i gilydd.

Dyed cotton muslin with members of Aurora Trinity Collective, 2023.
Photo, Amak Mahmoodian

Tambimuttu a Dylan Thomas

Drwy ddefnyddio llythyrau Dylan Thomas, bydd y tîm yn Arddangosfa Dylan Thomas yn archwilio’r berthynas rhwng bardd gwych Abertawe a Meary James Tambimuttu, bardd a golygydd Tamil a sefydlodd Poetry London. Yng nghyfres flogiau’r  arddangosfa ar gyfer Mis Hanes Pobl Dduon, byddant yn archwilio bywyd a gwaith diddorol Tambimuttu.

Cymerwch gip ar flog Arddangosfa Dylan Thomas, Cerdd yn y Pot dan y Gwely (Pot Piso):

Dilynwch yr arddangosfa ar Facebook a Twitter.

Rhag inni Anghofio dewrder milwyr duon

Ar gyfer Mis Hanes Pobl Dduon, bydd Amgueddfa Abertawe’n edrych yn ôl ar yr Ail Ryfel Byd. Gorsafwyd nifer o Americanwyr yn Abertawe a’r cyffiniau. Byddwn yn ystyried tri Americanwr Du a oedd yn Abertawe am gyfnod byr yn unig ond a fyddai’n dod yn hanesyddol arwyddocaol.

Hugh Nathaniel Mulzac (1886 – 1971)

Y Parchedig Edward Gonzalez Carroll (1910 – 2000)

Ralph Waldo Ellison (1913 – 1994)

Dilynwch Amgueddfa Abertawe ar Facebook, Twitter ac Instagram.

Darllenwch amdano!

Mae awduron croenliw yn ysgrifennu mwy a mwy o lyfrau a gallwch ddod o hyd iddynt trwy gymryd cip ar ein harddangosfeydd llyfrau Mis Hanes Pobl Dduon yn Llyfrgelloedd Abertawe y mis hwn, lle gallwch hefyd ddod o hyd i amrywiaeth cynyddol o lyfrau ffuglen a ffeithiol a ysgrifennwyd am bobl dduon.

Er mwyn ein helpu i ddarllen mwy am bobl groenliw, bydd Llyfrgelloedd Abertawe hefyd yn llunio rhestr o lyfrau a argymhellir, gan gynnwys llyfrau Cymraeg a Saesneg.

Dilynwch dudalennau Llyfrgelloedd Abertawe ar Facebook, Twitter ac Instagram.