Llwybr Cerdded Treftadaeth Mawr

Parsel Mawr, sy’n fwy adnabyddus fel ‘Mawr’ yn unig, yw cefn gwlad wledig brydferth Abertawe.
Mae Llwybr Treftadaeth Mawr yn mynd â cherddwyr drwy bentref hardd Felindre a Chronfa Ddŵr boblogaidd Lliw Isaf, gan fynd heibio i dirnodau sy’n dangos cyfraniad arwyddocaol Mawr at dwf Abertawe a de Cymru trwy ei ffermydd, ei lofeydd a’r gronfa ddŵr ei hunan.

Crynodeb o’r Daith Gerdded

Map o’r Llwybr

Os yw’r daith gerdded hon yn apelio atoch, beth am lawrlwytho’r arweiniad llwybrau cerdded bychan gwych hwn.

LAWRLWYTHO MAP O’R LLWYBR >>

Lawrlwytho map o’r llwybr >>

Gwybodaeth Defnyddiol

Gwybodaeth am Ddiogelwch

Tarmac yn bennaf gyda pheth tir anwastad o gwmpas y gronfa ddŵr. Rhai camfeydd, un rhes o risiau ac un ffordd weddol serth.

Manylion y daith gerdded

• Mae’r daith yn dechrau ym maes parcio Cronfa Ddŵr Lliw Isaf. Ewch wrthglocwedd ar hyd llwybr tarmac sydd wedi’i nodi’r glir.
• Ewch heibio adfeilion pwll glo Fictoraidd Felindre cyn troi i’r chwith i lawr llethr ac ar draws y nant i ochr arall y gronfa (mae opsiwn i barhau yn syth ar hyd y ffordd am filltir ychwanegol i Gronfa Ddŵr Lliw Uchaf).
• Trowch i’r chwith ar ochr arall y bont a pharhau gwrthglocwedd ar hyd glan arall y gronfa ddŵr.
• Gadewch y gronfa y tu ôl i chi i barhau yn syth ar hyd Llwybr y Bugail tuag at bentref Felindre.
• Ewch i mewn i’r pentref ar hyd Heol Myddfai, gan fynd heibio capel Nebo ar y chwith.
• Ewch tua’r bont sy’n croesi afon Lliw a heibio’r hen felin, cyn mynd yn ôl i’r gronfa ddŵr ar hyd Heol Myddfai a Llwybr y Bugail.

Uchafbwyntiau

• Adeiladwyd Cronfa Ddŵr Lliw Isaf rhwng 1862 a 1867 i ddarparu dŵr glân i dref Abertawe a oedd yn ehangu’n gyflym, gyda’i thoreth o weithfeydd mwyndoddi copr, haearn a thunplat. Yn sgîl ei chwblhau datblygodd y rhanbarth y trydydd iachaf yn Ewrop.
• Mae gan Mawr hanes cyfoethog o gloddio am lo. Ceir tystiolaeth ohono ar y llwybr, sef offer weindio Glyn-deri a storfa phowdr gwn pwll glo Felindre, a adawyd ym 1877.
• Mae Capel Nebo yn gartref i ‘faen llofruddiaeth’ i goffáu un o’r digwyddiadau mwyaf trychinebus yn hanes hir Mawr, llofruddiaeth y llaethferch, Eleanor Williams.